การประเมินสถานการณ์
ซุนวูกล่าวว่า
1. การทำสงครามเป็นเรื่องสำคัญถึงเป็นถึงตาย เป็นเหตุแห่งการดำรงอยู่และดับสูญจักต้องพิจารณาศึกษาให้ถ่องแท้ในสถานการณ์
2. มีหลักการพื้นฐานสำคัญ 5 ประการด้วยกัน จงศึกษาหลักการเหล่านี้เมื่อทำสงคราม จะทำให้ประเมินสถานการณ์ได้ถูกต้อง
♠ คุณธรรม คือ ความสามัคคี เป้าหมายร่วมกัน
♠ ลมฟ้าอากาศ คือ ภาวะความเปลี่ยนจากธรรมชาติ
♠ ภูมิประเทศ คือ สภาพพื้นที่ ระยะทาง สถานการณ์
♠ แม่ทัพ คือ สติปัญญา ความกล้าหาญ
ทั้ง 5 เรื่องนี้
แม่ทัพพึงรู้แจ้ง ผู้รู้จักชนะ ผู้ไม่รู้จักไม่ชนะ ในสถานการณ์ ฉะนั้น เพื่อให้เข้าใจรู้แจ้งกว่าจึงต้องมีการพิจารณาเปรียบเทียบอีก 7 ประการ ดังนี้
❤ เจ้านายมีคุณธรรมหรือไม่
❤ แม่ทัพสามารถหรือไม่
❤ ฟ้าดินอำนวยหรือไม่
❤ วินัยเข้มงวดหรือไม่
❤ กองทัพเข้มแข็งหรือไม่
❤ ทหารฝึกดีหรือไม่
4. ความได้เปรียบน้อยเกินไป นำมาซึ่งความพ่ายแพ้
5. ความได้เปรียบเสียเปรียบเป็นสิ่งไม่แน่นอน
ขึ้นอยู่กับสติปัญญา ความสามารถของแม่ทัพ
6. อาศัยการสังเกต การคำนวณ จะบอกได้ล่วงหน้าว่าการรบครั้งนี้จะประสบผลสำเร็จหรือพ่ายแพ้
7. แม่ทัพใดวางแผนและเตรียมตัวมาดี ย่อมได้เปรียบและมีชัย
แม่ทัพใดไม่วางแผนและไม่เตรียมตัวย่อมตกอยู่สถานการณ์ร้าย
แม่ทัพใดเชื่อแผนเรา จักชนะ สู้ต่อไป
แม่ทัพใดไม่เชื่อแผนเรา จักแพ้ ควรถอย
8. การทำสงครามคือการใช้เล่ห์เพทุบาย ใช้แผนหลอกล่อข้าศึกให้งง ปกปิดเป้าหมายที่แท้จริงเช่น
เก่ง แสร้งทำเป็นไม่เก่ง
รบได้ให้แสดงรบไม่ได้
อยู่ใกล้แสดงไกล อยู่ไกลแสดงใกล้
ล่อด้วยประโยชน์
จับกุม เมื่อระส่ำ
ป้องกัน เมื่อข้าศึกเข้มแข็ง
ก่อกวน
เมื่อข้าศึกอ่อนเปลี้ย
หลบเลี่ยง
เมื่อข้าศึกเหนือกว่า
ยั่วให้โกรธ
เมื่อข้าศึกโมโห
แกล้งทำเป็นอ่อนแอ
เมื่อข้าศึกยโสโอหัง
ทำให้เหนื่อยล้า เมื่อข้าศึกสบาย
ยุให้แตกสามัคคี เมื่อข้าศึกกลมเกลียว
โจมตีเมื่อไม่ระวัง รุกรบเมื่อไม่คาดคิด
9. แม่ทัพควรทำพิธีทางศาสนาก่อนออกรบ เพราะจะช่วยให้ฮึกเหิม
ซุนวูสอนเล่นดัมมี่ว่า
บทที่ 1
การประเมินสถานการณ์
การประเมินสถานการณ์ บทที่ 1 นี้ถือว่าเป็นแม่บทของตำราพิชัยสงครามซุนวู บทอื่นๆ เป็นบทที่ขยายความออกไปจากบทที่ 1 บทนี้ซุนวูกล่าวถึงการเล่นดัมมี่เป็นเรื่องสำคัญมีได้และเสีย ดังนั้นก่อนเล่นจึงควรประเมิน เปรียบเทียบคู่ต่อสู้ก่อนว่ามีฝีมือระดับใด ถ้าประเมินแล้วว่าคู่ต่อสู้มีฝีมือสูงกว่าไม่ควรเล่น ฝีมือเท่าเทียมกันควรจะเล่น ถ้าเจอคู่ต่อสู้มีฝีมือต่ำกว่านั้นสมควรเล่น ซุนวูประเมินเพียงคู่ต่อสู้ว่าชนะจึงออกไปเล่นแต่เมื่อได้ลงเล่นแล้วจะไม่มีความแน่นอนขึ้นอยู่กับสถานการณ์ไพ่และสติปัญญาของผู้เล่นดังนั้นจึงควรพิจารณาให้รอบคอบจะทำให้ประเมินสถานการณ์ได้ถูกต้อง
ในการเล่นดัมมี่ ซุนวูให้ความสำคัญของเป้าหมายการเล่นเป็นอันดับแรกคุณต้องวิเคราะห์และเปรียบเทียบเพื่อหาข้อดีข้อเสียจากสถานการณ์ไพ่เมื่อทราบผลแล้วจึงวางแผนกลยุทธ์การเล่นให้เกิดประโยชน์และบรรลุเป้าหมาย โดยยึดสภาพความจริงตามหน้าไพ่เป็นหลักการประเมิน การเล่นโดยไร้เป้าหมาย ไม่ทันเกมจะเกิดความประมาทส่งผลให้คุณถูกน็อกในที่สุด นอกจากนี้ซุนวูยังเสนออุบายในการเล่นอย่างมากมาย
ซุนวูกล่าวว่าหลักการพื้นฐานสำคัญ 5 ประการมีดังนี้
1. เป้าหมายการเล่นแต่ละครั้ง วัตถุประสงค์ เป้าหมายใน
การจั่ว การตีหรือการเก็บไพ่คืออะไร
2. จังหวะหรือโอกาสของไพ่ ที่จะมาได้มีมากน้อยเพียงใด
สามารถควบคุมได้หรือไม่
3. สถานการณ์ไพ่ในมือ ไพ่ในกองทิ้ง ไพ่ในกองจั่วเป็น
อย่างไร
จะปรับให้เข้ากันได้อย่างไร
4. สติปัญญา ความกล้าหาญ ของผู้เล่น มีมากหรือไม่
สามารถตัดสินใจแก้ไขปัญหาได้ดีหรือไม่
5. กลยุทธ์การเล่น มีความเชี่ยวชาญหรือไม่ การจัดระเบียบ
ไพ่
ยึดหลักการเล่นที่ถูกต้องหรือไม่
เมื่อประเมินแล้วได้เปรียบคุณจะต้องเล่นให้บรรลุผล เมื่อประเมินแล้วเสียเปรียบ จังหวะโอกาสชนะมีน้อยคุณต้องหลบหลีก ซุนวูกล่าวถึงการเล่นดัมมี่อีกว่า การเล่นดัมมี่คือการใช้กลอุบายลวง หลอกล่อคู่ต่อสู้ให้สับสน เดาใจไม่ถูก ปกปิดเป้าหมายที่แท้จริงของตนเอง ตัวอย่างเช่น
คุณเล่นเก่งแต่แกล้งทำเป็นไม่เก่ง แกล้งหลงลืมตีผิด ตีปี้บ้างแต่ความจริงแล้วคุณเล่นอย่างมีสติและมีจุดประสงค์ในการเล่นอยู่เสมอ คุณเกิดไพ่ได้แต่ไม่เกิด อ่อยไปก่อน คุณปกปิดจำนวนไพ่ให้ดูน้อยบ้างมากบ้างเพื่อหลอกสายตา คุณตีไพ่ลงทุนไปก่อนเพื่อหวังน็อกหรือได้กินแต้มคืน คุณเก็บไพ่หัวหรือรองหัวแล้วอ่อยไม่ไห้เกิด
คุณตีตัวปลอดภัย ตีหลบหลีก ตีปี้ให้เกิดเมื่อขาล่างเล่นมืด คุณตีปี้ตัวไกลสุดล้างกองไพ่ยาวให้แตกกระจาย คุณตีไพ่ใหม่ยั่วเย้า ขาล่างหยิ่งไม่เกิดคุณเกิดไพ่แล้วไม่ตีตัวนั้นอีก คุณกันไพ่ทุกทางให้เขารู้ว่าเล่นแล้วเหนื่อย อย่าให้เขาเล่นได้โดยง่าย คุณใช้จิตวิทยาหลอกล่อให้เสียสมาธิและโจมตีเอาโง่เมื่อไม่ระวัง
อุบายทั้งหมดนี้คุณต้องฝึกฝนเพื่อหลอกล่อ คู่ต่อสู้ให้หลงกล เคล็ดลับที่จะนำไปสู่ชัยชนะคืออย่าให้คู่ต่อสู้ล่วงรู้แผนการ
ควบคุมการสังเกตเห็นและสามารถปรับเปลี่ยนแผนไปตามสถานการณ์ไพ่ซึ่งแผนจะสำเร็จได้นั้นขึ้นอยู่กับความสามารถของคุณ
เนื่องจากว่าการเล่นดัมมี่ส่วนใหญ่ขึ้นอยู่กับดวงและจังหวะในการจั่วไพ่ซึ่งยากต่อการกำหนดและคาดเดาสถานการณ์ไพ่ที่อาจเกิดขึ้นได้ ถ้าคุณไม่มีไพ่คู่หัวหรือ สเปโตจะไม่มีโอกาสได้กินแต้มหรือเอาชนะคู่ต่อสู้ได้เลย
ซุนวูจึงเสนอแนะว่า คุณควรเสริมดวงด้วยการทำบุญ สวดมนต์ นั่งสมาธิ พกพาเครื่องรางของขลัง วัตถุมงคล ไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ เทพเจ้าแห่งโชคลาภที่นับถือ เพราะจะช่วยให้คุณมีกำลังใจ กล้าได้ กล้าเสีย หากคุณไม่ทำการเสริมดวงโอกาสชนะจะน้อยลง
คุณต้องเชื่อซุนวูและนำคำสอนไปประยุกต์ใช้ถ้าอยากจะชนะถ้าไม่เชื่อคุณอาจแพ้ได้และยิ่งคุณเล่นชนะมากเท่าไรคุณก็ยิ่งมั่นใจและมีประสบการณ์มากขึ้นเท่านั้น